انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان به همکاری دانشگاه لایپزیگ آلمان، دهمین مهرنامه‌ی خود را با عنوان «دوئل جهادی‌ها در فضای عمومی افغانستان؛ جنگ آنلاین خلافت و امارت» منتشر کرد. این رساله به بررسی جنگ آنلاین میان گروه طالبان و داعش در افغانستان می‌پردازد و یافته‌های مهمی را در زمینه ارائه می‌دهد.

یافته‌های کلیدی این رساله:

جنگ آنلاین میان طالبان و داعش بخش قابل توجهی از فضای عمومی آنلاین افغانستان را به خود اختصاص داده است. این جنگ در قالب تولید و انتشار محتوای متنی، تصویری و ویدئویی در وب‌سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی و سایر پلتفرم‌های آنلاین به طور فزاینده‌ای در حال گسترش است.

این جنگ در سطح منطقه و جهان نیز تاثیرگذار است. پیامدهای این جنگ فراتر از مرزهای افغانستان رفته و می‌تواند به جذب نیروها و تشدید ناامنی در سایر نقاط منطقه و جهان منجر شود.

تبلیغات آنلاین این گروه‌ها به گسترش افراط‌گرایی مذهبی و بنیادگرایی اسلامی کمک می‌کند. محتوای تولید شده توسط گروه‌های طالبان و داعش در فضای آنلاین، نفرت‌پراکنی، خشونت و تبعیض را ترویج می‌کند و به تشدید تنش‌های مذهبی و اجتماعی دامن می‌زند.

داعش با وجود محدودیت‌های ضد تروریسم در پلتفرم‌های آنلاین، از طریق محتوای تاثیرگذار، به دنبال جذب مخاطب است. داعش با استفاده از تکنیک‌های مختلف تولید محتوا، تلاش می‌کند تا خود را به عنوان یک گروه قدرتمند و مشروع به نمایش بگذارد و جوانان را به پیوستن به خود ترغیب کند.

طالبان و داعش در سه «مفهوم» و نُه «قاب رسانه‌ای» همدیگر را به نمایش می‌گذارند:

• مشروعیت‌زدایی دینی: هر دو گروه تلاش می‌کنند تا مشروعیت دینی یکدیگر را زیر سوال ببرند و خود را به عنوان تنها نماینده واقعی اسلام معرفی کنند.
• مشروعیت‌زدایی جهادی: هر دو گروه به سابقه جهادی یکدیگر تاج می‌گذارند و خود را به عنوان مدافعان واقعی جهاد معرفی می‌کنند.
• به چالش کشیدن بنیادهای ایدئولوژیک: هر دو گروه به مبانی ایدئولوژیک یکدیگر اشکال می‌گیرند و تلاش می‌کنند تا تناقضات موجود در ایدئولوژی یکدیگر را برجسته کنند.

طالبان، داعش را «فتنه‌گر»، «خوارج» و «فریب‌خورده» می‌داند. طالبان داعش را به انحراف از مسیر جهاد و ارتکاب به خشونت‌های غیرقابل توجیه متهم می‌کند.

داعش، طالبان را «کافر»، «مزدوران پاکستان» و «ممثلین درامه‌های کفری» می‌داند. داعش طالبان را به سازش با دولت‌های کافر و خیانت به آرمان‌های جهادی متهم می‌کند.

این جنگ آنلاین، نبردی بزرگ، آرام، تاثیرگذار و تعیین‌کننده است که در لایه‌های مختلف جامعه نفوذ می‌کند. این جنگ به طور نامحسوس در حال تغییر افکار و ارزش‌ها در جامعه افغانستان است و می‌تواند پیامدهای درازمدتی برای آینده این کشور داشته باشد.

نویسنده این رساله، ابومسلم خراسانی، می‌گوید: «جنگ آنلاین میان طالبان و داعش به طور فزاینده‌ای در حال گسترش است و پیامدهای ناگوار امنیتی و اجتماعی برای افغانستان و منطقه دارد. این جنگ نه تنها امنیت و ثبات افغانستان را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند به گسترش افراط‌گرایی و خشونت در سایر نقاط منطقه و جهان نیز منجر شود.»

لینک دانلود دهمین شماره‌ از سلسله‌ مهرنامه‌های انستیتوت را در اینجا دریابید.